Каз
РусИнсульт:
Ми қан айналымының бұзылуы нәтижесінде пайда болады, бұл мидың қызметінен жылдам айырылуына алып келеді.
Гипертензия – симптомсыз басталатын және өлімге әкеп соғуы мүмкін ауру.
Тіпті қазіргі уақытта да қан қысымы жоғары әрбір екінші адам өз проблемасы жайында біле бермеуі мүмкін, өйткені ауру ешбір білінбейді. Сол себепті гипертензия жасырын ауру болып саналады да, денсаулық сақтау ұйымы үшін ғаламдық проблема болып табылады. Адамда гипертензияның бар-жоғын анықтаудың жалғыз әдісі – қан қысымын өлшеу.
СТАТИСТИКА ГИПЕРТЕНЗИЯ ТУРАЛЫ НЕ ДЕЙДІ?
1.13 миллиарда
Дүние жүзінде гипертензиямен шамамен 1,13 миллиард адам зардап шегеді. Гипертензия өлімге алып келудің негізгі себебі болып табылады. Әлемдегі сегіз өлімнің бірі (12,8%) – гипертензиядан болған өлім.
50 %
Қан қысымы жоғары адамдардың 50% тіпті өз ауруы жайында біле бермейді.
27 397 тәулігіне өлім
Гипертензиядан ерлердің
24% зардап шегеді.
Әйелдер арасында ауру жиілігі шамамен 20% құрайды.
60 жастан асқан пациенттерде бұл көрсеткіш 60% жетеді.
(Б. Уильямс авторл. Европейский журнал сердца. 2018;39(33):3021-3104. Дүниежүзілік денсаулық сақтау ұйымы. Гипертония бойынша ғаламдық түйіндеме. Үнсіз жендет, қоғамдық денсаулық сақтаудың ғаламдық дағдарысы. 2013 жылдың сәуірінде жарияланған. 2019 жылдың 16 желтоқсанынан бастап қолжетімді)
ГИПЕРТЕНЗИЯ АДАМ АҒЗАСЫНА ҚАЛАЙ ӘСЕР ЕТУІ МҮМКІН?
Егер пациент гипертензиямен ауыратын болса, оның жүрегі дене қан айналымын қамтамасыз ету үшін қарқындырақ жұмыс істеуіне тура келеді. Уақыт өте жоғары қан қысымы жүректің әлсіреуіне, артерия қабырғаларының бұзылуына алып келеді, бұның қан айналымы жүйесінде кері өзгерістерді тудыратыны сөзсіз. Барлық осы құбылыстар жүрек-қан тамырлары ауруларының (инсульт, жүрек аурулары және жүрек жеткіліксіздігі) даму қаупіне алып келеді. Оған қоса, жоғары қан қысымына байланысты басқа мүшелер мен дене бөліктері, соның ішінде бүйрек, аяқ-қол және көз зардап шегеді.
Жүрек аурулары:
Жүректің ишемиялық ауруы: жүрекке қан келетін ірі артерияларды бітейтін май қабаттарына байланысты пайда болады.
Бүйрек жеткіліксіздігіь:
бүйректің ағзадағы сұйықтықтар мен тіршілік ету өнімдерінің кідіруіне әкелетін уыттарды шығару тиімділігі төмендейді.
Көрмей қалу:
көз торының ұсақ тамырларын зақымдау.
Атеросклероз:
тамыр саңылауының тарылуы нәтижесінде жүрек ұстамалары мен инсульт ықтималдығы артады.
ГИПЕРТЕНЗИЯНЫҢ «ЗИЯНДЫ ДОСТАРЫ»
Кейбір аурулар бастапқы ауруды асқындыруы немесе өту барысына әсер етуі мүмкін. Біз осындай ауруларды ілеспе аурулар деп атаймыз. Гипертензияда «жаман достарының» үлкен тобы бар, солардың ең бастылары төменде сипатталған:
Гиперхолестеринемия:
Қандағы төмен тығыздықтағы липопротеиндер холестеринінің жоғары деңгейі атеросклероз немесе жүректің ишемиялық ауруы қаупін арттырады.
Диабет:
Ауру ағзаның қандағы қант деңгейін бақылайтын гормонға – инсулинге дұрыс әсер ету қабілетін жоғалтуына байланысты дамиды, нәтижесінде қандағы қант деңгейі артады. Ұзақ уақыт бойы сақталатын қандағы қанттың жоғары деңгейі инсульт, трофикалық жаралар және көздің зақымдануы сияқты асқынуларға алып келеді.
Жүректің ишемиялық ауруы:
Жүрекке қанның шекті түрде келуі миокард жасушаларының оттек жетіспеуіне алып келеді. Ең көп таралған симптом – денеге күш түскенде пайда болатын кеуде ауруы.
Созылмалы бүйрек жеткіліксіздігі:
Бүйрек бірнеше ай немесе тіпті жылдар бойы қалыпты жұмыс істей алмайды, бұл жүрек-қан тамырлары аурулары, анемия немесе перикардит сияқты асқынуларға алып келеді.
ГИПЕРТЕНЗИЯ: ДҮНИЕ ЖҮЗІН ЖАУЛАҒАН ПРОБЛЕМА
Гипертензиясы бар пациенттердің үлесі (аурудың таралуы) әлемнің әртүрлі бөліктерінде өзгеретініне қарамастан, ауру жер шарының әрбір аймағын қамтиды.
